Na początku sierpnia Żarki Letnisko tradycyjnie już zalśniły kulturą regionalną dzięki „XIII Folkloriadzie Jurajskiej – Starodawne i bliskie czasy”.
To wyjątkowe przedsięwzięcie artystyczne, którego główną atrakcją są zespoły śpiewacze, obrzędowe, kapele podwórkowe i rękodzieło, ukazuje pełen koloryt naszej tradycji i kultury.
Organizatorem tego przedsięwzięcia jest Gminny Ośrodek Kultury im. Janusza Gniatkowskiego w Poraju, a rolę współorganizatorów w tym roku przyjęli: Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie oraz OSP Żarki Letnisko.
„XIII Folkloriadę Jurajską – starodawne i bliskie czasy” dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „EtnoPolska 2019”.
Sobota – 3 sierpnia:
W sobotę odbył się XI Ogólnopolski Przegląd Zespołów Folklorystycznych. Na scenie Amfiteatru Leśnego zaprezentowało się aż 37 podmiotów wykonawczych (27 zespołów śpiewaczych i 10 zespołów obrzędowych). Blisko 600 artystów zaczarowało gości swoim śpiewem, żywiołowością, temperamentem i nastrojem pięknej, folklorystycznej muzyki.
W rolę konferansjera podczas dwóch dni „XIII Folkloriady Jurajskiej” wcieliła się niezastąpiona Elżbieta Jatulewicz.
Kolorowe stroje, wzruszające pieśni, prawdziwe emocje, wspaniała muzyka, urozmaicona choreografia, repertuar pełny polskich tradycji i zwyczajów – to wszystko otrzymywało gromkie brawa od zgromadzonej widowni, która licznie pojawiła się w Amfiteatrze.
Przegląd zainaugurował występ Zespołu Wokalno – Instumentalnego z Żarek Letniska, który w tym roku obchodzi 10-lecie działalności.
Poszczególne wykonania oceniało Jury w składzie: przewodnicząca Renata Rak – choreograf, muzyk i folklorysta, Elżbieta Miszczyńska – etnograf oraz Marek Toborowicz – muzyk, realizator dźwięku, akustyk w zespole „Śląsk”.
Cały program został tak ułożony, by po kilku występach zespołów śpiewaczych przenieść się w czasie za sprawą widowisk prezentowanych przez zespoły obrzędowe. Całość tworzyła jedno wielkie widowisko folklorystyczne, z feerią barw i kolorytem naszej przepięknej kultury ludowej.
Jury miało bardzo dużo pracy. Przez osiem godzin, bez przerwy, skupiało się na ocenie, na najmniejszych szczegółach, które – jak podkreślali członkowie jury – pozwolą im wyłonić najlepszych. Tegoroczny poziom Folkloriady był bardzo wysoki, o czym świadczy również ilość przyznanych nagród, czy wyróżnienia specjalne – indywidualne.
Wszystkie zespoły uczestniczące w Przeglądzie otrzymały pamiątkowe dyplomy, drobne upominki oraz unikalne, ceramiczne statuetki wykonane według autorskiego projektu przez Martę Jędrzejewską – absolwentkę ASP we Wrocławiu. Laureaci dodatkowo otrzymali nagrody finansowe.
Zwieńczeniem sobotniego święta był występ gwiazdy wieczoru – zespołu „Folk Express”, który żywiołową muzyką, charyzmą oraz skocznymi utworami poderwał widownię do tańca. Publiczność była zachwycona i wspaniale bawiła się zarówno przy biesiadnych jaki i rozrywkowych przebojach. Kto nie był, niech naprawdę żałuje!
Wyniki XI Przeglądu Folklorystycznego:
– w kategorii – ZESPOŁY ŚPIEWACZE:
I miejsce – Zespół Śpiewaczy „KAROLINKI” z Czerwionki – Leszczyny – nagroda finansowa 1000 zł
– Chór Gminnego Centrum Kultury w Lubochni – nagroda finansowa 1000 zł – Zespół Śpiewaczy „KORONA ŻARNOWCA” z Żarnowca” – nagroda finansowa 1000 zł
II miejsce – Zespół Śpiewaczy „WRĘCZYNKI” z Wręczycy – nagroda finansowa 700 zł – Regionalny Zespół Śpiewaczy „RADOSTOWIANKI” z Suszca – nagroda finansowa 700 zł
– Zespół Śpiewaczy „KOŚCIELANKI”z Rędzin – nagroda finansowa 700 zł
III miejsce – Zespół Śpiewaczy”MIERZĘCANKI” z Mierzęcic – nagroda finansowa 500 zł
– Zespół Ludowy „ĆWIKLICZANIE” z Ćwiklic – nagroda finansowa 500 zł
Wyróżnienia:
– Śląski Ludowy Zespół Śpiewaczy „ZAWODZIANKI” z Bogucic Zawodzia w Katowicach – nagroda finansowa 300 zł
– Dariusz Adamczyk – akordeonista z Zespołu Śpiewaczego „KORONA ŻARNOWCA” z Żarnowca- nagroda finansowa 300 zł
– Krystyna Białas Zespół Śpiewaczy „CHORONIANKI”z Choronia – nagroda finansowa 300 zł
Wyróżnienia specjalne:
– Stanisława Myrta z Zespołu Śpiewaczo – Obrzędowego „LEŚNIAKI” z Siewierza – nagroda finansowa 300 zł
– Stanisław Wodnicki z Śląskiego Ludowego Zespołu Śpiewaczego „ZAWODZIANKI” z Bogucic Zawodzia w Katowicach – nagroda finansowa 600 zł
– Ewa Kowalczyk – z Zespołu Ludowo – Śpiewaczego „RADOJEWICZANIE” z Radojewic – nagroda finansowa 600 zł
– w kategorii – ZESPOŁY OBRZĘDOWE:
I miejsce – Stowarzyszenie „WZDOLSKIE KOŁOWROTKI” z Bodzentyna – nagroda finansowa 1000 zł
II miejsce – Zespół Folklorystyczny „KARLINIANKI” z Zawiercia – nagroda finansowa 700 zł
III miejsce – Zespół Ludowy „SONINA” z Łańcuta – nagroda finansowa 500 zł – Regionalny Zespół Folklorystyczny „ROGOZANKI” z Rogoźnika k/Będzina – nagroda finansowa 500 zł
Wyróżnienia:
– Zespół Śpiewaczy z Boguszyc – nagroda finansowa 300 zł – Zespół Pieśni i Tańca „MODRASZKA” z Oświęcimia – nagroda finansowa 300 zł
Niedziela – 4 sierpnia:
Niedziela należała już do kapel podwórkowych i mistrzów kulinarnych oraz artystów prezentujących rękodzieło ludowe.
XIII Konkurs Rękodzieła Ludowego:
Jako pierwszy w niedzielę został odczytany werdykt dotyczący XIII Konkursu Rękodzieła Ludowego. Na scenie odbyło się uroczyste wręczenie nagród. Spośród 21 nadesłanych prac, zaliczanych do sztuki użytkowej, która powstaje ręcznie w warsztatach rzemieślniczych, domach kultury, warsztatach, a nawet w domach prywatnych, jury musiało wybrać te najpiękniejsze i najprecyzyjniej wykonane.
Ocena prac odbyła się dnia 23.07. br. w Gminnym Ośrodku Kultury im. Janusza Gniatkowskiego w Poraju. Oceniała je komisja konkursowa w składzie: Barbara Pińczyńska – ceramik, Marta Raźniewska – grafik, Rafał Stępniak – artysta malarz oraz Klaudia Zalega – plastyk.
Podczas niedzielnego finału nagrody zwycięzcom Konkursu wręczali: Katarzyna Kaźmierczak – wójt Gminy Poraj, Marek Dziubek – dyrektor Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, Marcin Makuch – radny Rady Gminy Poraj oraz Magdalena Ryziuk-Wilk – dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury im. Janusza Gniatkowskiego w Poraju.
Wszyscy laureaci otrzymali pamiątkowe dyplomy, statuetki wykonane przez Spółdzielnię Socjalną „Czarodziejki”, upominki oraz nagrody finansowe. XIII Folkloriadzie Jurajskiej towarzyszyła wystawa laureatów Konkursu Rękodzieła Ludowego.
Oto lista laureatów:
I MIEJSCE:
– Anna KRZANIK z Krakowa – „KRAKOWSKA KORONKA KLOCKOWA” – nagroda finansowa 800 zł
II MIEJSCE:
– Maria SIKORSKA z Bobowej – koronka klockowa, „TRADYCYJNA WIELKANOC W KORONCE KLOCKOWEJ” – nagroda finansowa 600 zł
– Marian PIKUŁA z Myszkowa – rzeźba, „ROLNIK”- nagroda finansowa 600 zł
III MIEJSCE:
– Cecylia STAŚKIEWICZ z Ostrołęki – wycinanka, „FIRANKA AŻUROWA”- nagroda finansowa 400 zł
– Donata ROGOCZ z Żarek Letniska – witraż, „WIEWIÓRKA Z ŻARECKIEGO LASU” – nagroda finansowa 400 zł
WYRÓŻNIENIA:
– STANISŁAW GIL z Myszkowa – płaskorzeźba, „GODŁO POLSKI” – nagroda finansowa 250 zł
– Maria DŁUGOSZ z Myszkowa – „BIEŻNIK BIAŁY”, haft Richelieu – nagroda finansowa 250 zł
– Jolanta PRZYBYSZ z Ostrołęki – wycinanka ludowa, „PTAK” – nagroda finansowa 250 zł
– Urszula RELIGA z Dąbrowy Górniczej – patchwork, „MAKI” – nagroda finansowa 250 zł
– Wincenty STAŚKIEWICZ z Ostrołęki – wycinanka, „GWIAZDY DUŻE I MAŁE” – nagroda finansowa 250 zł
– Anna PASEK z Jastrzębia – praca szydełkowa, „AŻUROWE DRZEWO” – nagroda finansowa 250 zł
– Barbara TOFFEL z Krakowa – praca frywolitkowa, „SERWETKOWE ROZMAITOŚCI” – nagroda finansowa 250 zł
– Jerzy ROGOCZ z Żarek Letniska – witraż, „SZKLANY SŁONECZNIK” – nagroda finansowa 250 zł
VIII Konkurs Kulinarny „Jurajskie Smaki”:
Także w niedzielę, w ramach „XIII Folkloriady Jurajskiej”odbył się VIII Konkurs Kulinarny „Jurajskie Smaki”. Jury w składzie: Anna Trąbska – Sekretarz Gminy Poraj, Monika Mrożek – kierownik Działu Rozwoju Obszarów Wiejskich w Śląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, Anna Skorek – technolog żywności (Absolwentka Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie) oceniało zgłoszone regionalne przysmaki w dwóch kategoriach: potrawy słone oraz słodkie. Z pośród 17 potraw jury ciężko było wybrać ten najlepszy, ale po gorących obradach jury wyłoniło zwycięzców. Otrzymali oni nagrody finansowe, drobne upominki oraz statuetki wykonane przez Spółdzielnię Socjalną „CZARODZIEJKI” z Poraja. Nagrody wręczyli: Katarzyna Kaźmierczak – wójt Gminy Poraj, Marek Dziubek – dyrektor Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, Marcin Makuch – radny Rady Gminy Poraj oraz Magdalena Ryziuk-Wilk – dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury im. Janusza Gniatkowskiego w Poraju.
Wyniki konkursu:
– kategoria: POTRAWY SŁONE
I miejsce – Jolanta Zalega – „Policzki wieprzowe w staropolskim sosie szarym” – nagroda finansowa 500 zł
II miejsce – Irena Jędruszek – „Pierogi Natalinek z kaszanką i surówką”- nagroda finansowa 300 zł
III miejsce – Anna Szymańska – „Rumsztyk pod grzybową pierzynką” – nagroda finansowa 200 zł
Wyróżnienia:
– Krystyna Pidzik – „Kapusta regionalna i klops mięsny” – nagroda finansowa 100 zł
– Monika Błońska – „Zupa grzybowa z makaronem” – nagroda finansowa 100 zł
– Katarzyna Szydłowska – „Kiszka ziemniaczana” – nagroda finansowa 100 zł
– Anna Błaszczyk – „Jurajski słonecznik ze szpinakiem” – nagroda finansowa 100 zł
– kategoria: POTRAWY SŁODKIE
I miejsce – Lidia Bednarz – „Ciasto marchewkowe” – nagroda finansowa 500 zł
II miejsce – Halina Podlejska – „Słoneczko jurajskie” – nagroda finansowa 300 zł
III miejsce – Krystyna Resiak – „Nalewka z kwiatu głogu” – nagroda finansowa 300 zł
VI Festiwal Kapel Podwórkowych:
Równolegle z Konkursem Kulinarnym odbywał się VI Festiwal Kapel Podwórkowych. Uczestników oceniało Jury w składzie: Roman Kryst – muzyk, kierownik i założyciel Częstochowskiej Kapeli Biesiadnej „Grupa ROMANA”, Marek Toborowicz – muzyk, realizator dźwięku, Grażyna Łoś -Kryst – autorka tekstów dla zespołów ludowych i folklorystycznych, znawczyni zabytkowych instrumentów muzycznych.
Kapele podwórkowe to zjawisko kiedyś bardzo popularne w krajobrazie wielu polskich miast, gdzie niemal każda ulica miała swój zespół. Festiwal daje możliwość obcowania z muzyką miejskich ulic, podwórek i zaułków.
W niedzielę kapele reprezentowały zróżnicowany repertuar, składający się zarówno z dawnych tekstów i melodii folkloru miejskiego, jak również aktualnych, tych tworzonych obecnie przez ludzi żyjących życiem swoich miast, problemami dnia codziennego.
Wyniki:
– w kategorii – KAPELE PODWÓRKOWE:
I miejsce: „ KAPELA z NASZEGO MIASTECZKA” z Czerwonki – Leszczyny – nagroda finansowa 3000 zł
II miejsce: Radomska Kapela Podwórkowa „HALNIACY” z Radomia – nagroda finansowa 2000 zł
III miejsce: Kapela „ U ANDRZEJA” z Kłobucka – nagroda finansowa 1000 zł
Wyróżnienie: „JURAJSKA KAPELA BIESIADNA” z Poraja – nagroda finansowa 300 zł
Wszyscy laureaci otrzymali pamiątkowe dyplomy, statuetki wykonane przez Spółdzielnię Socjalną „Czarodziejki”, upominki oraz nagrody finansowe.
Targi Sztuki Ludowej:
XIII Folkloriadzie Jurajskiej towarzyszyły również Targi Sztuki Ludowej, na których można było zarówno podziwiać, jak i nabyć wytwory rękodzieła ludowego. Na stoiskach prezentowano np. rzeźby, ręcznie wykonaną biżuterię, haftowane serwety, wyroby z filcu oraz wikliny.
10 – lecie Zespołu Wokalno – Instrumentalnego z Żarek Letniska:
W niedzielę miała miejsce również wyjątkowa uroczystość – Jubileusz 10 – lecia Zespołu Wokalno – Instumentalnego z Żarek Letniska. Jak na taką okazję przystało nie zabrakło podziękowań, życzeń i prezentów. W imieniu zespołu statuetki z rąk wójt Gminy Poraj oraz dyrektor GOK Poraj odebrali członkowie zespołu: Urszula Gwara oraz Zbigniew Wieczorek. Zespół prężnie działa przy Gminnym Ośrodku Kultury im. Janusza Gniatkowskiego w Poraju, a kierownikiem zespołu jest Tomasz Nowak. Zespół corocznie uczestniczy w Folkloriadzie Jurajskiej oraz innych wydarzeniach artystycznych organizowanych przez GOK Poraj, aktywnie współpracuje ze Związkiem Ochotniczych Straży Pożarnych biorąc czynny udział w przeglądach i innych inicjatywach muzycznych.
Gminny Ośrodek dziękuje współorganizatorom: Śląskiemu Ośrodkowi Doradztwa Rolniczego w Częstochowie oraz OSP Żarki Letnisko. Specjalne podziękowania kierujemy również do patronów medialnych: Telewizji Orion, Gazety Myszkowskiej, Kuriera Porajskiego, Kuriera Zawierciańskiego, Dziennika Zachodniego, Tygodnika Solidarność, Gazety Częstochowskiej, Gazety Kłobuckiej oraz Śląskim Aktualnościom Rolniczym.
Przegląd zespołów folklorystycznych co roku udowadnia, że kultura ludowa i folklor cieszą się ogromnym powodzeniem, a goście tak licznie przybywają na tę imprezę, bo to jedyna taka okazja, by zapoznać się z ogromnym dorobkiem artystycznym twórców kultury ludowej. To także niepowtarzalna okazja do obejrzenia i wysłuchania utworów, które prezentują artyści z Zespołów Śpiewaczych i Obrzędowych.
XIII Folkloriada Jurajska „Starodawne i bliskie czasy” została dofinansowana, ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „EtnoPolska 2019”
